1. Vị trí địa lý:
Xã Vĩnh Hòa nằm ở khu vực phía Bắc của huyện Ninh Giang, cách trung tâm Thị trấn Ninh Giang khoảng 3 km; phía Bắc giáp xã Tân Hương, phía Nam và Tây giáp xã Đồng Tâm, phía Đông giáp xã Hà Kỳ huyện Tứ Kỳ.
Trước đây, Vĩnh Hòa vốn là vùng đất hoang sơ, bốn bề sông nước, cư dân đã sớm đến vùng đất này để khai khẩn đất đai, lập làng. Suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước, các thế hệ Nhân dân Vĩnh Hòa luôn cần cù, sáng tạo trong lao động sản xuất và anh dũng trong đấu tranh để xây dựng và bảo vệ quê hương.
Trước cách mạng tháng Tám năm 1945, địa bàn Vĩnh Hòa gồm các xã(làng): Hòa Ung, Ngọc Lôi, Vĩnh Xuyên, thuộc tổng Bất Bế, phủ Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. Tháng 2-1946, làng Hòa Ung hợp nhất với làng Ngọc Lôi thành xã Ngọc Hòa, làng Vĩnh Xuyên, Đò Hới thành xã Đồng Tâm.
Trải qua những thăng trầm của năm tháng và các biến cố lịch sử, từ khi tạo dựng trại ấp làng xóm đến nay, Vĩnh Hòa đã có nhiều thay đổi về địa giới hành chính, tên làng, tên xã theo hoàn cảnh lịch sử của từng thời kỳ.
Tháng 4- 1948, xã Ngọc Hòa và xã Đồng Tâm hợp nhất thành xã Đồng Tâm. Tháng 11- 1955, sau khi kết thúc giảm tô, bước vào cải cách ruộng đất, Ủy ban nhân dân tỉnh Hải Dương quyết định tách xã Đồng Tâm thành 2 xã: Đồng Tâm và Vĩnh Hòa. Trong đó: thôn Vĩnh Xuyên và thôn Ngọc Hòa thành 1 xã lấy tên là xã Vĩnh Hòa. Các thôn: Dâm Me, Tranh Xuyên, Bất Bế thành 1 xã vẫn giữ nguyên tên cũ là xã Đồng Tâm.
Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, chiến tranh bảo vệ Tổ quốc; dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam, Đảng bộ và nhân dân Vĩnh Hòa có một chặng đường lịch sử đầy gian khổ, hy sinh nhưng đã giành được nhiều thắng lợi vẻ vang. Vĩnh Hòa đã đóng góp sức người, sức của cùng nhân dân cả nước đánh thắng bọn đế quốc, góp phần xây dựng, bảo vệ vững chắc nền độc lập dân tộc của Tổ quốc.
Bằng tinh thần lao động cần cù, sáng tạo nhân dân đã tích cực cải tạo đồng ruộng, khai hoang phục hóa làm thủy lợi khắc phục lũ lụt, thiên tai, chính vì vậy mà đồng đất của Vĩnh Hòa đã cấy được 2 vụ lúa có năng suất cao, ngoài ra nhân dân còn trồng rau mầu, đặc biệt là cây vải sớm cho thu nhập khá. Bên cạnh đó công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp, kinh doanh dịch vụ trên địa bàn phát triển mạnh, xã có trên 3 km quốc lộ 37 và 1,5 km tỉnh lộ 396 chạy qua, việc giao lưu kinh tế, văn hoá xã hội có nhiều thuận lợi, nhất là phát triển các ngành công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ.
2. Điều kiện tự nhiên, xã hội:
Tổng diện tích tự nhiên: 745,60 ha; trong đó diện tích nông nghiệp chiếm 512,16 ha, có 67,07 ha đất mặt nước nuôi trồng thuỷ sản, còn lại là đất phi nông nghiệp là 295,26 ha. Xã có 2 thôn là thôn Ngọc Hòa và thôn Vĩnh Xuyên; dân số toàn xã là 2.506 hộ với tổng số nhân khẩu 8.409 người. Hiện Đảng bộ xã có 456 đảng viên sinh hoạt tại 11 chi bộ.
3.Tình hình văn hóa – xã hội
- Vốn là một xã thuần nông, nguồn thu nhập chủ yếu của nhân dân là 2 vụ lúa, những năm gần đây phát huy thế mạnh về tiểu thủ công nghiệp, kinh doanh dịch vụ, nhân dân trong địa phương đã mở rộng buôn bán giao lưu thương mại hàng hóa với hầu hết các xã trong huyện, thành phố Hải Phòng, Hải Dương, Thái Bình. Vì nằm ở gần trung tâm huyện, có giao thông thuận tiện nên các doanh nghiệp trên địa bàn xã phát triển (hiện có 3 công ty, doanh nghiệp chế biến xuất khẩu: nông sản, gỗ, may mặc, vật liệu xây dựng...)
- Lực lượng lao động của xã khá dồi dào với trên 4.000 lao động; có trên 3000 lao động làm việc ở các khu công nghiệp dịch vụ ở trong và ngoài huyện. Các ngành nghề tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ phát triển mạnh và đa dạng như: cơ khí, mộc dân dụng, may mặc, kinh doanh tạp hóa, đại lý ủy thác hàng tạp hóa. Toàn xã có hơn 100 hộ kinh doanh dịch vụ vừa và nhỏ, hơn 70 hộ làm nghề tiểu thủ công nghiệp.
- Về thiết chế văn hóa, xã có, Đền cả, chùa Hưng Long Tự, chùa Phượng Sồ, là di tích đặc trưng về văn hóa tâm linh, kiến trúc nghệ thuật, được xếp hạng di tích cấp tỉnh, các khu di tích có cảnh quan khuôn viên đẹp, thoáng mát, thu hút đông đảo khách du lịch thăm quan, chiêm bái. Các công trình di tích lịch sử văn hóa và các di vật, cổ vật, có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học, đó là nguồn di sản vô cùng phong phú về giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học, thẩm mỹ. Hằng năm các di tích đều tổ chức Lễ hội truyền thống gắn với trình diễn nghệ thuật . Toàn xã có 4 nhà văn hóa, trong đó có 01 nhà văn hóa xã, thôn Ngọc hòa có 2 nhà văn hóa và thôn Vĩnh có 1 nhà văn hóa. Các nhà văn hóa xã, thôn có đủ các thiết chế văn hóa, đạt tiêu chuẩn quy định của Bộ văn hóa thế thao và du lịch theo bộ tiêu chí Nông thôn mới Kiểu mẫu.
Tuy là một xã thuần nông nhưng với ý thức giữ gìn và bảo vệ di sản văn hoá dân tộc, nhân dân nơi đây đã không tiếc công sức và tiền bạc để tu bổ, sửa chữa ngôi chùa cổ kính quyết tâm gìn giữ công trình ông cha để lại lưu truyền cho con cháu mai sau. Trải qua thăng trầm của lịch sử Vĩnh Hòa từ một xã thuần nông, nghèo. Đến nay xã có những bứt phá phát triển kinh tế, chính trị xã hội với một diện mạo mới, xã đầu tư xây dựng trụ sở làm việc 3 tầng, Hội trường trung tâm văn hóa, nghĩa trang Liệt sĩ, hệ thống trường lớp cao tầng, 3 cấp học khang trang sạch đẹp và 2/3 trường đạt chuẩn Quốc gia, chuẩn mức độ 1; đường giao thông nông thôn được bê tông hóa 100% bằng 25 km, xã đạt chuẩn Quốc gia về y tế; tốc độ tăng trưởng kinh tế hàng năm, năm sau cao hơn năm trước; thu nhập bình quân đầu người cũng được nâng lên một cách rõ rệt năm 2020 là 60 triệu đồng, đến nay tăng lên gần 74,8 triệu đồng/ người/năm. Toàn xã đã hoàn thành việc xóa nhà tranh tre vách đất, không còn hộ đói, tỷ lệ hộ nghèo giảm; hộ khá giầu tăng. Xã có 2/2 làng đạt danh hiệu làng, KDC văn hóa đời sống vật chất tinh thần của nhân dân được cải thiện rõ rệt; xã đạt chuẩn nông thôn mới Kiểu mẫu về Giáo dục năm 2023, quyết tâm phấn đấu xã đạt Đô thị loại V. Đảng bộ và chính quyền nhiều năm liền đạt danh hiệu trong sạch vững mạnh.
